Deprem Sonrasında Görülebilecek Ruhsal Belirtiler
6 Şubat tarihinde Kahramanmaraş merkezli olarak gerçekleşen depremin ardından sadece deprem bölgesindeki depremzedelerimiz değil hepimiz etkilendik. Bu süreçte herkesin ruhsal açıdan az ya da çok etkilenmesi doğal. Herkes korktu, dehşete kapıldı ve çoğunluğumuz çaresiz hissetti.
Depremin üzerinden iki hafta geçmiş olmasına rağmen hala aşağıdaki yakınmalarınız olabilir: aşırı korku, çaresizlik ve dehşete düşme hisleri şok, duygularınızı hissedememe, tepkisizlik, ağlayamama deprem olayını sürekli tekrar yaşıyor gibi hissetme, deprem olayını hatırlatan yerlerden ya da durumlardan kaçınma, uykusuzluk, sinirlilik, çabuk öfkelenme, aşırı irkilme, çarpıntı, titreme, nefes almakta zorluk yaşama, geleceğinizin kalmadığı duygusu, depremle ilgili kendinizi suçlu hissetme, yaşadıklarınız karşısında kendinizi çaresiz, hiçbir şey yapamayacak durumda hissetme gibi.
Deprem yaşamış kişilerde ilk haftalarda tüm bu belirtilerin görülmesi doğaldır. Ancak bu yakınmalar halen azalmıyorsa, yaşamınızı güçleştiriyorsa, baş etmede zorlanıyorsanız bölgedeki size yardımcı olmaya hazır ruh sağlığı uzmanlarına ya da ruh sağlığı uzmanı bulunan sağlık merkezlerine başvurmalısınız.
Deprem Sonrasında İyi Hissetmek için Neler Yapabilirsiniz?
1. Kaygı ve buna bağlı sık soluma, çarpıntı, nefes almakta güçlük gibi belirtiler ortaya çıkabilir, bunlarla baş edebilmek için nefes egzersizi yapabilirsiniz.
2. Arkadaşlar, aile, komşularla olan ilişkilerinizi sürdürün. Sosyal destek kişilerin ruhsal travma sonrası etkilenmeleri üzerinde iyileştirici etkiye sahiptir.
3. Duygularınızı, üzüntünüzü bastırmaya çalışmayın.
4. Depremden sonra kapalı ortamlara girmek ya da kalabalık yerlerde bulunmak zor gelebilir fakat bunlardan kaçınmayın. İlk dönemlerde kaygınız azalana dek tanıdığınız insanlarla bunları gerçekleştirmeyi deneyin.
5. Özellikle çocukların depreme ait görsellere ve videolara maruz kalmasını azaltın. Siz de görüntüleri izlemek ihtiyacı duyabilirsiniz, ancak tekrar tekrar, gün boyunca yıkım görüntülerini izlemek kaygılarınızı arttıracaktır.
6. Özellikle ilk günlerde ve haftalarda uykusuzluk, iştahsızlık, bir şey yapmak istememe, halsizlik, çaresizlik, umutsuzluk hisleri olağandır. Bu nedenle sakinleştirici/yatıştırıcı ilaç ya da alkol kullanmayın, uykunuz zaman içinde düzelecektir.
7. Beden bakımınıza özen gösterin. Alkol ve sigara kullanımı gibi sağlığınızı olumsuz etkileyecek baş etme yöntemlerini kullanmayın, sizi rahatlatan şeyleri (yürümek, arkadaşlarınızla dertleşmek, ibadet, doğada bulunmak vs.) yapmaya çalışın.
Saygılarımla,
Doç. Dr. Fikret Poyraz Çökmüş
Comments